Sáng 23/9, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Văn phòng Chính phủ tổ chức Diễn đàn kinh tế hợp tác, hợp tác xã năm 2022 theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến tới 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Thủ tướng Phạm Minh Chính dự và chủ trì. Dự diễn đàn còn có Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, cùng lãnh đạo các Bộ, ban ngành, địa phương với chủ đề “Chuyển đổi số – Động lực phát triển kinh tế hợp tác, HTX trong kỷ nguyên mới gắn với thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng”. Tham dự Diễn đàn tại điểm cầu tỉnh Đắk Nông có đồng chí Hồ Văn Mười – Chủ tịch UBND tỉnh; đồng chí Lê Trọng Yên Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo kinh tế tập thể tỉnh và đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành cùng đại diện một số HTX tiêu biểu trên địa bàn tỉnh.
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, nhiều văn bản quan trọng mang tính chiến lược đã được ban hành. Đặc biệt, Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới đã được ban hành, thể hiện rõ quan điểm của Ðảng tiếp tục củng cố và phát triển vai trò khu vực kinh tế tập thể. Nghị quyết khẳng định kinh tế hợp tác được hỗ trợ để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, nâng cao trình độ khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo, được vay vốn từ Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ. Nghị quyết 20-NQ/TW tại Hội nghị lần thứ 5 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII nêu rõ quan điểm: “Kinh tế tập thể là thành phần kinh tế quan trọng, phải được củng cố và phát triển cùng kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân”.
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, nhiều văn bản quan trọng mang tính chiến lược đã được ban hành. Đặc biệt, Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới đã được ban hành, thể hiện rõ quan điểm của Ðảng tiếp tục củng cố và phát triển vai trò khu vực kinh tế tập thể. Nghị quyết khẳng định kinh tế hợp tác được hỗ trợ để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, nâng cao trình độ khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo, được vay vốn từ Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ.
Theo Chương trình của Diễn đàn kinh tế hợp tác, HTX có 4 phiên:
Phiên thứ nhất: Phát biểu của cộng đồng các tổ chức kinh tế hợp tác.
Phiên thứ hai: Phát biểu của các tổ chức quốc tế và chuyên gia.
Phiên thứ ba: Phát biểu của các địa phương về thực trạng và giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số trong khu vực kinh tế hợp tác, HTX
Phiên thứ tư: Phát biểu của một số Bộ, ngành về thách thức, cơ hội chuyển đổi số trong khu vực kinh tế hợp tác, HTX và phản hồi tiếp thu chính sách.
Theo Liên minh HTX Việt Nam, các HTX trên cả nước đang hoạt động đa dạng trong lĩnh vực nông nghiệp, phi nông nghiệp và tín dụng; nhiều HTX tiếp cận chuyển đổi theo mô hình HTX kiểu mới, linh hoạt, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, thích ứng với nhu cầu thị trường. Hiện cả nước có khoảng 28.000 HTX, hơn 100 liên hiệp hợp tác xã và khoảng 100.000 tổ hợp tác. Trong tổng số HTX cả nước, HTX nông nghiệp chiếm khoảng 66%, HTX phi nông nghiệp chiếm 34%. Hầu hết các HTX, liên hiệp HTX thành lập mới từ sau Luật HTX năm 2012 đều xây dựng phương án sản xuất kinh doanh cụ thể, nhiều HTX chủ động tiếp cận nhu cầu thị trường, đổi mới cơ sở vật chất nhằm nâng cao hiệu quả, chất lượng sản xuất (nhà xưởng và máy móc từng bước hiện đại, ứng dụng các phần mềm tin học trong quản lý, điều hành, một số chuyển đổi số mạnh mẽ…).
Phát biểu kết luận tại diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã thẳng thắn chỉ ra một số tồn tại, hạn chế trong chuyển đổi số kinh tế tập thể như: tiến trình chuyển đổi số còn chậm, nhiều HTX vẫn chưa xây dựng được chiến lược, kế hoạch chuyển đổi số cụ thể; năng lực tài chính đầu tư cho cơ sở hạ tầng phục vụ chuyển đổi số của HTX còn hạn chế; công tác số hóa các dữ liệu chính của HTX phần lớn mới chỉ mang tính chất số hóa thông tin; cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể về chuyển đổi số còn ít,…
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định: chuyển đổi số là xu thế tất yếu, đòi hỏi khách quan của sự phát triển và được xác định là yêu cầu bắt buộc. Chuyển đổi số là công khai, minh bạch, bình đẳng, giảm chi phí đầu vào, hạ giá thành sản phẩm, giảm thủ tục hành chính, giảm phiền hà cho nhân dân và doanh nghiệp.
Thủ tướng đề nghị, thời gian tới cần thay đổi nhận thức tư duy trong quản lý kinh tế tập thể; xây dựng cở dữ liệu chuyên ngành HTX và xây dựng các nền tảng hỗ trợ trao đổi hàng hóa của HTX; xây dựng và hoàn thiện thể chế, tạo khuôn khổ pháp lý cho các HTX hoạt động; các bộ ngành địa phương rà soát các văn bản để kịp thời đề xuất hoàn thiện thể chế; tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ HTX; xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc cho các sản phẩm và xây dựng chương trình phát triển HTX tổng thể trên phạm vi toàn quốc. Đồng thời, cần xây dựng các mô hình HTX hoạt động hiệu quả, phù hợp, thúc đẩy chuyển đổi số. Thủ tướng Chính phủ cũng đã giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số kinh tế hợp tác, HTX.
Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, Ban Chỉ đạo chuyển đổi số quốc gia, các địa phương khẩn trương thực hiện nghiêm các nhiệm vụ trong các Nghị quyết, Kế hoạch, Đề án, Chỉ thị về chuyển đổi số. Bên cạnh đó, xây dựng và hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi cho các HTX phát triển. Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu đề xuất sửa đổi Luật Hợp tác xã năm 2012 và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan; sớm hoàn thiện và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án hỗ trợ chuyển đổi số trong khu vực kinh tế hợp tác, HTX; xây dựng mô hình và xây dựng, phát triển nền tảng số cơ bản có thể dùng chung, miễn phí, nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý HTX. Các HTX cần chủ động, sáng tạo trong công tác chuyển đổi số, thực hiện điều chỉnh phương thức hoạt động sản xuất, kinh doanh để tồn tại và phát triển, không trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước.
Vũ Anh Liệu – Văn phòng Liên minh HTX
